Fraaie foto van Adriaan Martijn Padmos .
INLEIDING
Toen ik op de herdenking op 4 mei 2011 te Renesse voor het eerst een galerij zag van de Tien van Renesse, viel het me op dat daar de foto van Adrie Padmos ontbrak. Het waren de Negen van Renesse, voor mijn gevoel. Bij Adriaan Martijn Padmos stond: "Geen foto beschikbaar." Deze mededeling leek definitief.
Deze galerij van de Tien van Renesse zag ik op de herdenking op 4 mei in Renesse. .
Allerlei gedachten speelden door m'n hoofd: "Er was natuurlijk uitvoerig onderzoek gedaan bij de familie van Adrie Padmos en ijverig aan de deur geklopt. Of die familie was kennelijk voor de oorlog zo arm dat er geen geld was voor foto's. Of door een ramp waren alle foto-albums verbrand of vernietigd." Meer kon ik toen even niet bedenken.
De nieuwsgierige onderzoeker in mij nam met de bovenstaande overwegingen echter geen genoegen. Eerlijk gezegd vond ik het op het eerste gezicht een blamage. Ik zocht in het telefoonboek naar een Padmos. Inderdaad was hij verre familie. Hij verwees me welwillend naar iemand die dichterbij familie is: Egbert van Toledo. Hem heb ik gebeld. Het was een schot in de roos. Ik kreeg van hem hartverwarmende hulp.
ANTWOORD EGBERT VAN TOLEDO OVER EEN FOTO VAN ADRIE PADMOS
Ik legde aan Egbert uit waar ik mee bezig was en dat ik geconstateerd had dat de foto van Adriaan Martijn Padmos nog steeds ontbreekt. Ik vroeg hem of hij misschien over een foto kon beschikken?
Hij schreef me het volgende:
Meneer Gert,
Bij de herdenking van de slachtoffers van 10 december 1944 in Renesse heeft vorig jaar een folder gecirculeerd met daarop 9 foto's van de betreffende mensen. Helaas ontbrak die van Adrie Padmos. De samenstellers van de folder konden niet anders doen dan een overlijdensadvertentie op de lege plaats zetten. Tegenover de mensen die herdacht werden een grove flater, temeer daar deze fotosessie ook op 4 mei j. l. weer gepresenteerd werd.
Zo, dat ben ik dus even kwijt; het houdt tevens de waardering in voor de mensen die zich met dit onderwerp bezig houden en wel op zoek zijn naar de missende foto.
Op 4 mei ben ik wel op de herdenking geweest maar heb daar uw flyer niet opgemerkt. Iemand maakte mij attent op www.janverhoeff.nl. Diezelfde avond heb ik de site vluchtig doorlopen en de indruk van het geheel kwam goed over. Wie ben ik om dat te vinden?
Ik ben Egbert van Toledo uit mei 1946, het tweede kind van de weduwe van A. M. Padmos. Ik heb nog een zuster, geboren in 1944. Mijn moeder, Willempje Adriana Cornelia van Toledo is in 1976 overleden.
De laatste jaren ben ik nogal eens wat tegen gekomen over de decemberdagen van 1944. Het Accent artikel, de processen verbaal van Wisse, het verslag van Marius de Glopper enz.
Mijn moeder sprak nooit over die 10e december. Zo heel erg veel is er niet over Adrie Padmos bewaard gebleven. Ook in beschrijvingen is er tot nu toe meer aandacht voor de groep als voor de individuen geweest.
A.M. Padmos is op 23 september 1919 in Renesse geboren. Mij is niet bekend dat hij of zijn familie godsdienstig was. Het beroep van Adrie was Timmerman. Of we dat als Timmermansknecht aan moeten duiden weet ik niet maar hij heeft het altijd jammer gevonden dat hij na de "ambachtschool" niet verder in het timmervak verder kon leren. Hij heeft wel bij de plaatselijke timmerman gewerkt voor zover ik weet. In de beginjaren van de oorlog heeft hij wel meegebouwd aan de tientallen bunkers die op de kop van Schouwen gerealiseerd werden. Hoe zijn uiteindelijke rol bij het verzet gezien moet worden weet ik niet.
Later, in 1947, wordt aan mijn moeder de pensioengrondslag van A. M. Padmos, "Sectie-Commandant der Binnenlandse Strijdkrachten" medegedeeld. Een deel van die brief gaat hierbij. Ook de gevraagde foto heb ik voor u maar ik wil wel even weten in welke context hij gebruikt gaat worden. Ik bezit wel een pasfoto maar ook een foto waar Adrie in zijn geheel op staat. Laat me even weten. De foto die op de folder uit 2009 staat van Johan Oudkerk is een deel van een in memoriam van hem. Ik voeg hem toe.
Niet veel informatie maar ik hoop dat het iets toevoegt aan uw naspeuringen. Mocht u meer vragen hebben, ik wil ze met alle plezier proberen te beantwoorden.
Groet, Egbert
Men hoeft over weinig verbeeldingskracht te beschikken om te begrijpen hoe ingenomen ik was met het bovenstaande antwoord. Egbert is kennelijk redelijk bedreven in het bewerken van foto's. Hij heeft een nieuwe galerij gemaakt. Niet zomaar willekeurig maar in de volgorde waarop de namen op het monument staan bij de begraafplaats van Renesse.
De volgende dag kreeg ik het volgende bericht van Egbert: "Na nog eens een dag deel achter de computer is hier het resultaat van de fotogalerij. Ik moest tussendoor nog even naar het monument en de graven fietsen om te zien hoe de naamsvolgorde zou kunnen zijn.
De graven geven de namen van links naar rechts. Ook op het monument staan de bovenste vijf personen links en de onderste rechts. Dit is de motivatie van de volgorde. Een andere zou ik niet weten. Mocht je in deze presentatie nog fouten ontdekken, laat het me dan weten. Van mij mag hij dan het web op.
Groet, Egbert."
Dit is de nieuwe eregalerij van de Tien van Renesse,
samengesteld door Egbert van Toledo.
Na 77 jaar eindelijk gerechtigheid.
Zoals ik op de beginpagina al zei:
Ik vind het een eer aan de voltooiing van deze galerij
van de Tien van Renesse een steentje te hebben mogen bijdragen. .
WAAROM HEEFT DIT NIET EERDER PLAATS GEVONDEN?
Je kunt je in gemoede afvragen: waarom heeft het zolang moeten duren, voordat de eregalerij compleet was?
Ik denk dat het antwoord eenvoudig te geven is: Tot nu toe heeft zich er niet iemand op het ontbreken van een foto geworpen.
Ik weet ook niet wanneer voor het eerst de eregalerij van de Negen van Renesse is gepubliceerd.
Ik heb Egbert gevraagd: waarom hebben jullie niet uit jezelf een foto van Adrie Padmos opgestuurd?
Hij antwoordde: Er is nooit om gevraagd. Jij was de eerste die ernaar vroeg. Bovendien was die serie met negen portretten al klaar voordat wij konden reageren.
Ik denk dat je van de betrokken en nabestaanden ook niet kunt verwachten dat ze ongevraagd met foto's en materiaal op de proppen komen.
Hoe het ook zij: de eregalerij is nu compleet en daar gaat het om.
DE ROL VAN ADRIE PADMOS IN HET VERZET
Egbert schrijft: Hoe zijn uiteindelijke rol bij het verzet gezien moet worden weet ik niet.
Ondertussen is mij over zijn rol wel iets meer bekend geworden. Op Wikipedia schreef ik over Adrie Padmos:
Adriaan Martijn Padmos was timmerman te Renesse en actief in het verzet. Hij was betrokken bij de verzetsorganisatie "Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers" (de L.O.) onder leiding van Frits de Zwerver.
Verdonkeremanen van bevolkingsregisters
Padmos heeft samen met de verzetsman, Stoffel van den Hoek, meegeholpen aan het verdonkeremanen van de bevolkingsregisters. De Duitsers op Schouwen-Duiveland maakten namelijk begin december 1944 bekend dat alle mannen tussen de 17 en 40 jaar zich moesten melden. Omdat ze ook wel begrepen dat die zich uit eigener beweging niet zouden komen aangeven, werd aan de gemeenteambtenaren van de nog bevolkte dorpen opdracht gegeven lijsten samen te stellen met de namen en verblijfplaatsen van deze mannen. Om dat onmogelijk te maken besloot het verzet de bevolkingsregisters van Renesse, Noordwelle, Serooskerke, Ellemeet en Scharendijke te laten verdwijnen. Stoffel van den Hoek en Adriaan Martijn Padmos hebben zich daarmee belast: de kluis werd leeggehaald en de ordners werden begraven. Adriaan Martijn Padmos werd genoodzaakt onder te duiken.
In het verslag van dr. Westhof komen we de naam van Adrie Padmos geregeld tegen. Ik citeer één fragment:
Bij de verovering van Geertruidenberg zaten we zonder electrische stroom en daarmee zo goed als zonder berichten. Gelukkig werd er in Zierikzee een krantje gedrukt, dat (ongeregeld) naar Renesse werd gesmokkeld en hier verspreid. Schelfaut fungeerde voor contactadres en nam gelden voor het goede doel in ontvangst die verantwoord werden in het krantje. Oudkerk en na diens onderduiken A. Padmos zorgden voor de distributie.
Dus Adrie heeft zich ook bezig gehouden met het verspreiden van illegale blaadjes. Daarop stond de doodstraf, als de Duitsers daarachter kwamen.
Ook verderop in het verslag komen we de naam van Adrie geregeld tegen. Hij is onder andere op weg naar het vertrekpunt in het pikkeduister in een sloot gereden. Gelukkig waren er droge kleren voor hem beschikbaar.
Egbert vertelde al dat zijn moeder nooit over 10 december sprak. Wat er zich allemaal in het verzet op Schouwen heeft afgespeeld, onttrekt zich aan onze waarneming. Het is in ieder geval veel meer dan wij ons kunnen voorstellen. Wij hoeven ook niet alles te weten. Weinig is al genoeg. De Tien van Renesse zijn ervoor vermoord op verschrikkelijke wijze.
We houden hen in ere door hen te gedenken als groep, maar ook als individu met elk z'n eigen geloof en idealen. Daarom heb ik op Wikipedia de Tien van Renesse als groep beschreven, maar ook alle tien apart. Dat geldt ook voor Adriaan Martijn Padmos.
Egbert schrijft:
Deze foto heb ik gekozen
vanwege de symboliek die ik erin meen te herkennen.
Adrie heel netjes in het pak wat aangeeft
dat hij meer wil dan alleen maar bouwvakker zijn.
De achtergrond is zijn ouderlijke woning, nog met een geteerde schuur.
Adrie's ouders waren wat men hier noemt zandboertjes;
veel werk voor weinig geld
en in de winter wat bijverdienen met helm planten in de duinen. .
Over Aad Padmos staan bijzonderheden over zijn verzetswerk in het verhaal van dr. Westhof. Zie hoofdstuk K.